Judo 柔道




Μπορεί μια πολεμική τέχνη να είναι ταυτόχρονα και ευγενική; Για τον κόσμο του Τζούντο δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Τα ιδεογράμματα άλλωστε που γράφουν την ονομασία του αθλήματος δείχνουν απλά της ευγένειας (JU) το δρόμο (DO) (ή «δρόμος της ηπιότητας). Ναι μεν η νίκη στο Τζούντο κατακτάτε όταν ο ένας αθλητής ρίξει τον άλλο στο έδαφος, ωστόσο όλη η διαδικασία βασίζεται στην πρακτική και τη μέθοδο της ευγένειας. Ο κάθε τζουντόκα υποχωρεί στη δύναμη του αντιπάλου του, προσαρμοζόμενος σε αυτήν και χρησιμοποιώντας την προς όφελός του.

Ο Τζίγκορο Κάνο, «πατέρας» του Τζούντο είχε πει το 1937: «Αν αντισταθώ όταν ένας δυνατότερος άντρας με σπρώχνει με όλη του τη δύναμη απλά θα νικηθώ. Αν, αντί να αντισταθώ, οπισθοχωρήσω, τότε αυτός θα χάσει την ισορροπία του και φυσιολογικά θα σκύψει μπροστά, στην κατεύθυνση προς την οποία σπρώχνει. Αν εγώ χρησιμοποιώντας τη δύναμη της ώθησής του και καθώς χάνει την ισορροπία του εφαρμόσω μια τεχνική είναι αρκετά πιθανό να τον ανατρέψω. Να ένα παράδειγμα, πολύ απλό, για το πώς ένας αγωνιζόμενος μπορεί να νικήσει υποχωρώντας στη δύναμη του αντιπάλου του. Σε αυτό έγκειται και η αρχή της ευγένειας».

Αυτό είναι το Τζούντο. Μια πολεμική τέχνη που γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Ιαπωνία, είχε άμεση επιρροή από το Ζίου Ζίτσου, αλλά παρουσίασε και καινούργια στοιχεία, που το έκαναν δημοφιλές σε ολόκληρο τον κόσμο. Ήταν, άλλωστε, το πρώτο εξ Ασίας άθλημα που συμπεριλήφθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων (το 1964 στο Τόκιο) και παρουσίασε στη διαδρομή του χρόνου πολύ μεγάλους αθλητές και αθλήτριες.

Η Ιστορία του Τζούντο
Το τζούντο γεννήθηκε στην Ιαπωνία.. «Πατέρας» του αθλήματος θεωρείται ο Τζίγκορο Κάνο (28 Οκτωβρίου 1860, Μικάγκε-Χιόγκο) πτυχιούχος πολιτικών και οικονομικών επιστημών αλλά και άριστος γνώστης της παιδαγωγικής της φυσικής αγωγής και των πολεμικών τεχνών, οι οποίες στο τέλος του 19ου αιώνα ήταν μια συλλογή διαφόρων τεχνικών χωρίς αληθινό νόημα. Το Tζούντο, λοιπόν, ήλθε να καλύψει αυτό το κενό.

Λέγεται ότι ο Κάνο κατέληξε στο Τζούντο αναζητώντας τρόπους και νέες τεχνικές με τις οποίες θα αντιμετώπιζε τους μεγαλύτερους μαθητές του Ζίου Ζίτσου (σ.σ. Τζουτζούτσου όπως είναι η ακριβής ονομασία του). Η αλήθεια είναι ότι υιοθέτησε πολλές από τις τεχνικές του Ζίου Ζίτσου και ταυτόχρονα εφάρμοσε καινούργιες. Οριοθετώντας, όμως, ως βασικό στόχο του αθλήματος, εκτός από τη διάπλαση του ανθρώπινου σώματος και τη διαμόρφωση του ανθρώπινου χαρακτήρα μέσω της πνευματικής και ηθικής πειθαρχίας, μετέτρεπε το Τζούντο από μια νέα πολεμική τέχνη, σε πραγματικό τρόπο ζωής. Το 1882 ο Τζίγκορο Κάνο ίδρυσε το Kadokan Judo που σιγά-σιγά άρχισε να εξαπλώνεται σε ολόκληρη την Ιαπωνία. Το 1907 υπολογίζεται ότι είχε ήδη 10.000 αθλητές - μέλη.

Όταν, μάλιστα, εμφανίστηκαν οι τέσσερις «ουράνιοι φύλακες», ο Γίιρπο Σάικο, ο Τσουνέιρο Τομία, ο Γιοσιάκι Γιαμασίτα και ο Σακουΐρο Γιοκοχάμα, η σχολή του Τζιγκόρο Κάνο επικράτησε όλων των αθλητών του Ζιου Ζίτσου και ανέλαβε την εκπαίδευση της Αστυνομίας του Τόκιο. Το 1903 ο Γιαμασίτα κατ’ εντολή του Κάνο πήγε στις ΗΠΑ όπου διέδωσε το Τζούντο εκπαιδεύοντας ακόμη και τον Αμερικανό Πρόεδρο Τεοντόρ Ρούσβελτ.

Στις ΗΠΑ βρέθηκε κι ένας ακόμη φημισμένος αθλητής ο Μιτσούγκο Μαέντα που έδωσε 2.000 αγώνες χωρίς να γνωρίσει την ήττα (!), ενώ το 1915 το άθλημα διαδόθηκε και στη Βραζιλία.

Παρά τις φυσιολογικές αλλαγές, οι βασικοί κανόνες του Τζούντο παραμένουν ίδιοι όπως και η βασική φιλοσοφία του πατέρα του Τζούντο ο οποίος ήθελε μια νέα πολεμική τέχνη, ένα άθλημα, με τους λιγότερους δυνατούς τραυματισμούς.

Για τριάντα χρόνια ο Τζιγκόρο Κάνο αφιέρωσε τη ζωή του στη διάδοση και εξάπλωση του αθλήματος. Βασικός συνεργάτης του Βαρόνου Πιερ Ντε Κουπερτέν, είχε ενεργό ρόλο στο Ολυμπιακό Κίνημα, όντας και μέλος της ΔΟΕ.

Ο Τζιγκόρο Κάνο δεν πρόλαβε να δει εν ζωή (πέθανε το 1938), την είσοδο του Τζούντο στους Ολυμπιακούς Αγώνες (το 1964 στο Τόκιο) ούτε την ίδρυση της Διεθνούς Ομοσπονδίας (το 1951), την οποία είχε προτείνει ο ίδιος από τη δεκαετία του ‘30. Για την ακρίβεια ήταν 12 Μαΐου του 1951 όταν σε ένα δωμάτιο του κινέζικου εστιατορίου Choy’ s στο Λονδίνο, εννέα χώρες υπέγραψαν την ιδρυτική διακήρυξη της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας. Αυτή τη στιγμή η Διεθνής Ομοσπονδία Τζούντο (IJF) έχει στα μητρώα της περισσότερες από 180 χώρες-μέλη. Νωρίτερα, το 1948, είχε ιδρυθεί η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τζούντο ενώ το 1951 διεξήχθη και το πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα.

Η εισαγωγή των κατηγοριών επηρέασε άμεσα την ανάπτυξη του Τζούντο, ενώ οκτώ χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, το 1964, στην ίδια πόλη, διεξήχθη το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με συμμετοχή 31 αθλητών από 21 χώρες.

Το 1980 διεξήχθη, για πρώτη φορά, Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και για τις γυναίκες. Δώδεκα χρόνια, αργότερα, το 1992 στη Βαρκελώνη το Τζούντο γυναικών συμπεριλαμβάνεται και στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Αν και οι μεγάλες δυνάμεις του αθλήματος θεωρούνται η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Κούβα και η Ρωσία, η διασπορά των μεταλλίων στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι αρκετά μεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ τα 56 μετάλλια του αθλήματος μοιράστηκαν 25 χώρες, μια περισσότερη σε σχέση με τους αγώνες της Αθήνας το 2004.
Στην Ελλάδα το Τζούντο εμφανίστηκε λίγο μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο. Το 1977 αναγνωρίστηκε επίσημα, ως άθλημα και εντάχθηκε στον ΣΕΓΑΣ ενώ το 1985 ιδρύθηκε η Ελληνική Ομοσπονδία Τζούντο που σήμερα αριθμεί 150 και πλέον σωματεία με μια δύναμη 6.000 αθλητών και αθλητριών.

Χρονολόγιο του Τζίγκορο Κάνο

1860: Γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου στο Μικάγκε, της επαρχίας Χιόγκο και πήρε το όνομα Σινοσούκε. Ήταν ο τρίτος γιος του Τζιροσάκου Μαρεσίμπα Κάνο.
1871: Εκπαιδεύτηκε υπό τον Κέιντο Ουμπουκάτα σε ιδιωτικό σχολείο του Τόκιο (Σεϊτάτσου Σοτζούκου).
1873: Προκειμένου να λάβει ειδική μόρφωση στην αγγλική και γερμανική γλώσσα, εγγράφηκε σε ιδιωτικό σχολείο του Τόκιο (Ικουέι Γκιτζούκου).
1874: Εγγράφηκε σε σχολή ξένων γλωσσών του Τόκιο.
1875: Εγγράφηκε στη Σχολή Καϊσέι.
1877: Η πρώτη του επαφή με το Ζίου Ζίτσου (σ.σ. τζουτζούτσου) στη σχολή Τένσιν Σιν`γιο με εκπαιδευτή τον Χατσινοσούκε Φουκούντα.
1881: Αποφοίτησε από το Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο, έχοντας στην κατοχή του πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες, στην πολιτική οικονομία και τη φιλολογία.
1882: Έγινε λέκτορας και μετέπειτα καθηγητής στο Γκακουσουίν, ενώ την ίδια χρονική περίοδο ίδρυσε το Κόντοκαν (σ.σ. Σχολή για τη Μελέτη της Οδού).
1883: Ίδρυσε και διηύθυνε το Κόμπουνκαν, που ήταν ένα σχολείο για κινέζους μαθητές.
1886: Διορίστηκε αντιπρόεδρος του Γκακουσουίν
1889: Αποδέχθηκε θέση στο Αυτοκρατορικό Τμήμα Νοικοκυριών, υποβάλλοντας παράλληλα την παραίτησή του από την αντιπροεδρία του Γκακουσουίν. Είχε την ευκαιρία για περιοδεία γνωριμίας και μελέτης με τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ευρώπης.
1891: Έγινε διευθυντής του 5ου Ανώτερου Σχολείου της Επαρχίας Κουμαμότο.
1893: Έγινε διευθυντής του 1ου Ανώτερου Σχολείου του Τόκιο και στη συνέχεια διευθυντής του Ανώτερου Απλού Σχολείου του Τόκιο.
1897: Υπέβαλλε την παραίτησή του από διευθυντής του Ανώτερου Απλού Σχολείου του Τόκιο αλλά επανήλθε αργότερα στη θέση του.
1901: Για τρίτη φορά έγινε διευθυντής του Ανώτερου Απλού Σχολείου του Τόκιο, την ίδια χρονική περίοδο που το τζούντο (και το κέντο) είχαν γίνει πολύ δημοφιλή.
1908: Νόμος απαιτούσε απ` όλα τα γυμνάσια να παρέχουν εκπαίδευση στη ξιφασκία γκέκικεν και στο Ζίου Ζίτσου (σ.σ. τζουτζούτσου).
1909: Έγινε ο πρώτος Ιάπωνας μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ).
1922: Εξελέγη στη Βουλή των Λόρδων.
1928: Παραβρέθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Άμστερνταμ, ως μέλος της ΔΟΕ.
1938: Παραβρέθηκε στη συνάντηση της ΔΟΕ στην Αίγυπτο, όπου πρότεινε μάλιστα οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940 να φιλοξενηθούν στην Ιαπωνία με την ενσωμάτωση και του τζούντο στο πρόγραμμα. Στις 4 Μαΐου άφησε την τελευταία του πνοή στο πλοίο που τον μετέφερε στην Ιαπωνία από το Κάιρο.

Ινστιτούτο Κόντοκαν

Το Ινστιτούτο Κόντοκαν, της Σχολής για τη Μελέτη της Οδού, εξακολουθεί να βρίσκεται στην καρδιά του παγκοσμίου Τζούντο. Αποτελεί την εξέλιξη της σχολής του Τζίγκορο Κάνο (σ.σ. ιδρύθηκε το 1882) και αναμιγνύει το λεγόμενο κλασσικό τζούντο με τον πρωταθλητισμό. Η Ιαπωνική ομοσπονδία τζούντο στεγάζεται στα κτίρια του Κόντοκαν, στο Τόκιο και όλοι οι τζουντόκα της Ιαπωνίας είναι μέλη του αφού έχουν κερδίσει τους βαθμούς τους στα εσωτερικά πρωταθλήματα του Ινστιτούτου.
Οι σημερινές εγκαταστάσεις του, στο κέντρο του Τόκιο, χτίστηκαν το 1958, ενώ το 1982 ανακαινίστηκαν και επεκτάθηκαν.  Αποτελεί ένα πραγματικό «πανεπιστήμιο» του τζούντο και αποτελεί πόλο έλξης για κάθε τζουντόκα. Τα μέλη του πλησιάζουν τα δύο εκατομμύρια και οι αίθουσές του είναι ανοιχτές σχεδόν όλη την ημέρα, για Ιάπωνες και ξένους τζουντόκα που επιθυμούν να ασκηθούν. Εντός του Ινστιτούτου φιλοξενούνται βιβιλιοθήκες, ξενώνες και ένα μουσείο του τζούντο, ενώ λειτουργούν μαθήματα τζούντο κάθε επιπέδου.

ΠΗΓΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΤΖΟΥΝΤΟ http://www.hjf.gr/judo1.php


                                                                       Τζιγκόρο Κάνο 

Σύντομη βιογραφία…
Ο Τζιγκόρο Κάνο υπήρξε σπουδαίος εκπαιδευτής και πατέρας των σύγχρονων αθλημάτων στην Ιαπωνία άλλα πάνω απ’ όλα υπήρξε ο ιδρυτής του Τζούντο .
Η φεουδαρχική περίοδος στην Ιαπωνία βάδιζε προς το τέλος της. Οι ΗΠΑ, στην άλλη άκρη του ωκεανού ταλανιζόταν από εμφύλιο πόλεμο. Όπως και σήμερα, έτσι κ τότε, σε μια εποχή παγκόσμιας αναταραχής κ αλλαγών, στο Μιγκάκι της Ιαπωνίας (πλέον αποτελεί κομμάτι του Κοουμπ), γεννήθηκε ο Τζιγκόρο Κάνο. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια, που όχι μόνο είχε σπουδαίο παρελθόν, καθώς οι πρόγονοι του ήταν διακεκριμένοι ιερείς Shinto, ανώτεροι δάσκαλοι του Βουδισμού και του Κομφουκιανισμού, αλλά είχε την τύχη να γεννηθεί και σε μια οικογένεια εύπορη, αρκετά εύπορη για να μπορέσει να του δώσει την δυνατότητα να σπουδάσει στο Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκυο. Εκεί, ειδικεύτηκε στις πολιτικές επιστήμες, την φιλοσοφία και την λογοτεχνία.
Η πορεία του στον χώρο των πολεμικών τεχνών άρχισε στην ηλικία των 17 ετών, οπότε κ ασχολήθηκε με την τέχνη του Ζου ζίτσου. Το 1877 γνώρισε τον δάσκαλο Χατσινοσούκι Φουκούντα (1829- 1880) και έναν χρόνο αφότου ο Τζιγκόρο ξεκίνησε την εκπαίδευση του στο Dojo του, ο δάσκαλος απεβίωσε. Ο 19χρονος τότε Τζιγκόρο πήγε σε μια άλλη σχολή που διεύθυνε ο 62χρονος δάσκαλος του Ζου ζίτσου , Μασατόμο Ίζο (1818-1881), γιός του Ιδρυτή της σχολής. Για τα επόμενα 2 χρόνια ο Τζιγκόρο εξασκούνταν στο Ζου ζίτσου νυχθημερόν. Ο sensei ξεχώρισε την αφοσίωσή του και υποσχέθηκε, σύντομα, να τον κάνει βοηθό του. Ξεκίνησε να διδάσκει σε 20-30 μαθητές ξεκινώντας από τα ΚΑΤΑ και ύστερα πέρασε στην ελεύθερη μάχη. Μέχρι τα 21 του χρόνια είχε ήδη γίνει ανώτερος δάσκαλος του Tenshin sin yo ryu  ζού ζίτσου. Ο δάσκαλος Ίζο, όπως κ ο δάσκαλος Φουκούντα πριν απ’ αυτόν, αρρώστησε κ ο Κάνο αποφάσισε να πάει παρακάτω μετά τον θάνατο του Ίζο οπότε κ έμεινε χωρίς δάσκαλο για μια ακόμα φορά. Αυτή την φορά συνάντησε τον δάσκαλο του  Kito Ryu Τσουνετόσι Ιικίμπο και ξεκίνησε εκπαίδευση στο δικό του Dojo έως και το πρώτο εξάμηνο του 1883.Εκείνη την εποχή το Kito Ryu εστίαζε κυρίως στις τεχνικές ρίψεων (Nage Waza). Στα απομνημονεύματά του ο Κάνο έγραψε : «Από τον δάσκαλο Φουκούντα έμαθα τι σημαίνει σκληρή δουλειά, από τον δάσκαλο Μασαμότο έμαθα την ουσιαστική φύση και σημασία των ΚΑΤΑ και από τον δάσκαλο Ιικίμπο διάφορες τεχνικές και την μέγιστη σημασία που έχει το να εκμεταλλεύεσαι την κατάλληλη στιγμή».
Από τα πρώτα του κιόλας βήματα στην τέχνη του Ζου ζίτσου  ο δάσκαλος Κάνο δημιούργησε νέες τεχνικές ρίψεων και έστρεψε την προσοχή του στο να αναπτύξει ένα νέο σύστημα αλλάζοντας την υπάρχουσα μορφή του Ζου Ζίτσου. Το 1882 μετακόμισε στο Eisho-ji ,έναν μικρό ναό Βουδιστών, στο κομμάτι του Τόκυο που ονομαζόταν Shino Tan. Εκεί ,σε ηλικία μόλις 22 ετών ίδρυσε το KODOKAN ,το Ίδρυμα για την μελέτη του “Δρόμου”. Μια μέρα ο Κάνο συνέλαβε το “κλειδί” του Τζούντο : «Εάν ο αντίπαλος μου τραβήξει, τότε εγώ σπρώχνω κ αν αυτός σπρώξει, τότε εγώ τραβάω» . Έτσι ο Κάνο δημιούργησε τον δικό του τρόπο εξάσκησης, καθώς και ένα σύστημα επιπέδων που περιελάμβανε σε πρωταρχικό στάδιο 3 βασικά επίπεδα (KYU) και 3 πιο προχωρημένα επίπεδα (DAN). O Jojiro Tomita κ ο Shiro Shaigo ήταν οι πρώτοι εκπαιδευόμενοι που πήραν τον βαθμό Shodan.
To 1886 o Κάνο μετακόμισε στο fujumi-cho, όπου κ έφτιαξε ένα Dojo 40 στρωμάτων, που αριθμούσε 9 μαθητές τον πρώτο χρόνο. Σκοπός του ήταν να δημιουργήσει μια μορφή πειθαρχίας αθλητικού ύφους, λιγότερο επικίνδυνη και πιο πιθανή να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των ανθρώπων σε περιόδους ειρήνης. Το 1889 έφυγε από την Ιαπωνία για πρώτη φορά στην ζωή του με σκοπό να επιθεωρήσει τα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην Ευρώπη. Μετά από μια σύντομη στάση στην Σαγκάη και την Μασσαλία, ακολούθησε το Παρίσι, οι Βρυξέλλες, η Βιέννη, το Βερολίνο, η Κοπεγχάγη, η Στοκχόλμη, το Άμστερνταμ, η Χάγη, το Ρότερνταμ και το Λονδίνο. Βρέθηκε στην 10η Ολυμπιάδα στο Λος Άντζελες και στο Βανκούβερ το 1932 και το 1936 επισκέφτηκε το Σηάτλ, ξανά το Βανκούβερ κ τη Νέα Υόρκη.   Πραγματοποίησε επιδείξεις όπου κ αν παρευρέθηκε.
Το 1906 η Ιαπωνική συνέλευση ψήφισε νομοσχέδιο που όριζε την εκμάθηση είτε του Κεντο, είτε του Τζούντο, στους μαθητές μέσης εκπαίδευσης. Πολλοί ξένοι επισκέφτηκαν το Κόντοκαν και πολλοί μαθητές του Κόντοκαν ,όπως ο Tomita κ ο Maeda, έφυγαν για το εξωτερικό με σκοπό να διδάξουν το Τζούντο ανά τον κόσμο.
Το 1909 ο Κάνο επιλέχτηκε ως το πρώτο μέλος, προερχόμενο από την Ιαπωνία, στην Παγκόσμια Ολυμπιακή Επιτροπή. Ο Κάνο όμως ανησυχούσε πως το Τζούντο στους Ολυμπιακούς θα γινόταν εργαλείο εθνικιστικών φρονημάτων.
Τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του ο δάσκαλος Κάνο τα πέρασε ταξιδεύοντας. Έκανε 13 ταξίδια στα 4 σημεία του κόσμου. Το 1938 ως μέλος της Ολυμπιακής Επιτροπής, στην διάσκεψη στο Κάιρο, κατόρθωσε να ορίσει να γίνει η Ολυμπιάδα του 1940 στο Τόκυο, η οποία όμως ακυρώθηκε με το ξέσπασμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Στην επιστροφή του προς το Τόκυο από αυτό το ταξίδι ο δάσκαλος αρρώστησε και τελικά απεβίωσε στις 4 Μαΐου 1938 στα 78 του χρόνια έχοντας αφήσει πίσω του μεγάλο έργο κ χωρίς να έχει δει το άθλημα που δημιούργησε να γίνεται κομμάτι της Ολυμπιάδας.
Σήμερα το Τζούντο είναι ένα από τα αθλήματα παγκοσμίου επιπέδου και αποτελεί μέρος πολλών εκπαιδευτικών συστημάτων ανά τον κόσμο. Σε όλα τα Dojo του κόσμου οι προπονήσεις ξεκινάνε και τελειώνουν με δάσκαλους κ μαθητές να αποτείνουν σεβασμό στην μνήμη του δημιουργού του αθλήματος μέσω χαιρετισμού στην εικόνα του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: